Визначення оптимальних технологічних параметрів отримання екстракту стевії в технології кисломолочних десертів

Автор(и)

DOI:

https://doi.org/10.15587/1729-4061.2022.263530

Ключові слова:

кисломолочний продукт, екстракт стевії, солодкий екстракт, роторно-імпульсний апарат, екстрактивні речовини

Анотація

З метою визначення оптимальних технологічних параметрів отримання солодкого екстракту стевії досліджено залежність виходу екстрактивних речовин від температури та тривалості процесу екстрагування. Розроблено математичну модель, що дає можливість визначити та прогнозувати процес екстрагування за різних технологічних параметрів з метою ефективного вилучення екстрактивних речовин.

Аргументовано доцільність використання сироватки з-під виробництва сиру кисломолочного у якості екстрагенту для отримання екстракту стевії. Експериментально встановлено та математичним шляхом підтверджено, що застосування молочної сироватки дозволяє збільшити вихід екстрактивних речовина на 12,1 % , на противагу використанню водному розчину.

З метою інтенсифікації процесу екстрагування запропоновано застосовувати роторно-імпульсний апарат. Встановлено, що застосування роторно-імпульсного апарату дозволяє збільшити вихід екстрактивних речовин з солодкої трави на 0,1–0,4 % в порівняні з мацерацією.

Визначено оптимальні технологічні параметри отримання екстракту стевії: гідромодуль – 1:15, екстрагент – молочна сироватка; температура екстрагування – (85±5) °С; тривалість процесу 20–25 хв. За використання графічного та математичного моделювання у середовищах «MathCad» та «Statistica», отримано 3D-графічні моделі ілюстрації залежності ступеня вилучення екстрактивних речовин з сухого листя стевії від технологічних параметрів отримання екстрактів.

Удосконалена технологія отримання солодкого екстракту стевії дозволить суттєво розширити лінійку «здорових продуктів харчування» за рахунок часткової або повної заміни цукру. Виробництво такої дієтичної продукції матиме соціальний ефект та економічну привабливість для підприємств харчової галузі

Біографії авторів

Тетяна Олександрівна Белемець, Національний університет харчових технологій

Кандидат технічних наук, старший викладач

Кафедра біотехнології і мікробіології

Ульяна Геннадіївна Кузьмик, Національний університет харчових технологій

Кандидат технічних наук, доцент

Кафедра технології молока і молочних продуктів

Роман Володимирович Грищенко, Національний університет харчових технологій

Кандидат технічних наук, доцент

Кафедра теплоенергетики та холодильної техніки

Тетяна Григорівна Осьмак, Національний університет харчових технологій

Кандидат технічних наук, доцент

Кафедра технології молока і молочних продуктів

Посилання

  1. Belemets, T., Radzievskaya, I., Yushchenko, N., Kuzmyk, U. (2020). Determining the efficiency of using egg products for the stabilization of emulsion when making milk-containing curds-based products. Eastern-European Journal of Enterprise Technologies, 4 (11 (106)), 14–23. doi: https://doi.org/10.15587/1729-4061.2020.210006
  2. Kalmykova, Y., Kalmykov, S., Bismak, H., Beziazychna, O., Okun, D. (2020). Results of the use of physical therapy for metabolic syndrome according to anthropometric studies. Journal of Human Sport and Exercise, 16 (2). doi: https://doi.org/10.14198/jhse.2021.162.09
  3. Kalmykova, Y., Kalmykov, S., Bismak, H. (2018). Dynamics of anthropometric and hemodynamic indicators on the condition of young women with alimentary obesity in the application of a comprehensive program of physical therapy. Journal of Physical Education and Sport, 18 (4), 2417–2427. doi: https://doi.org/10.7752/jpes.2018.04364
  4. Farhat, G., Berset, V., Moore, L. (2019). Effects of Stevia Extract on Postprandial Glucose Response, Satiety and Energy Intake: A Three-Arm Crossover Trial. Nutrients, 11 (12), 3036. doi: https://doi.org/10.3390/nu11123036
  5. McCain, H. R., Kaliappan, S., Drake, M. A. (2018). Invited review: Sugar reduction in dairy products. Journal of Dairy Science, 101 (10), 8619–8640. doi: https://doi.org/10.3168/jds.2017-14347
  6. Singh, D. P., Kumari, M., Prakash, H. G., Rao, G. P., Solomon, S. (2019). Phytochemical and Pharmacological Importance of Stevia: A Calorie-Free Natural Sweetener. Sugar Tech, 21 (2), 227–234. doi: https://doi.org/10.1007/s12355-019-00704-1
  7. Saraiva, A., Carrascosa, C., Raheem, D., Ramos, F., Raposo, A. (2020). Natural Sweeteners: The Relevance of Food Naturalness for Consumers, Food Security Aspects, Sustainability and Health Impacts. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17 (17), 6285. doi: https://doi.org/10.3390/ijerph17176285
  8. Samuel, P., Ayoob, K. T., Magnuson, B. A., Wölwer-Rieck, U., Jeppesen, P. B., Rogers, P. J. et. al. (2018). Stevia Leaf to Stevia Sweetener: Exploring Its Science, Benefits, and Future Potential. The Journal of Nutrition, 148 (7), 1186S–1205S. doi: https://doi.org/10.1093/jn/nxy102
  9. Marcinek, K., Krejpcio, Z. (2016). Stevia rebaudiana Bertoni: health promoting properties and therapeutic applications. Journal Für Verbraucherschutz Und Lebensmittelsicherheit, 11 (1), 3–8. doi: https://doi.org/10.1007/s00003-015-0968-2
  10. Yushchenko, N., Belemets, T. (2015). Use of milk whey for obtaining extracts based on stevia leaves. Prohresyvni tekhnika ta tekhnolohiyi kharchovykh vyrobnytstv restorannoho hospodarstva i torhivli, 2 (22), 214–221. Available at: http://dspace.nuft.edu.ua/jspui/handle/123456789/26187
  11. Belemets, T., Radziyevska, I., Yushchenko, N., Kuzmyk, U., Pasichnyi, V., Kochubei-Lytvynenko, O. et. al. (2021). Impact of vegetable oils on the fatty acid composition of a milk-containing curd product. Journal of Hygienic Engineering and Design, 34, 150–160. Available at: https://keypublishing.org/jhed/wp-content/uploads/2021/04/18.-JHED-Volume-34-FFP-Full-paper-Tatiana-Belemets.pdf
  12. De Carvalho, M. W., Arriola, N. D. A., Pinto, S. S., Verruck, S., Fritzen-Freire, C. B., Prudêncio, E. S., Amboni, R. D. de M. C. (2018). Stevia-fortified yoghurt: Stability, antioxidant activity and in vitro digestion behaviour. International Journal of Dairy Technology, 72 (1), 57–64. doi: https://doi.org/10.1111/1471-0307.12559
  13. Abou-Arab, A. E., Abou-Arab, A. A., Abu-Salem, M. F. (2010). Physico-chemical assessment of natural sweeteners steviosides produced from Stevia rebaudiana Bertoni plant. African Journal of Food Science, 4 (5), 269–281. Available at: https://academicjournals.org/article/article1380720967_Abou-Arab%20et%20al.pdf
  14. Lisak, K., Lenc, M., Jeličić, I., Božanić, R. (2012). Sensory evaluation of the strawberry flavored yoghurt with stevia and sucrose addition. Hrvatski časopis za prehrambenu tehnologiju, biotehnologiju i nutricionizam, 7, 39–43. Available at: https://hrcak.srce.hr/file/123163
  15. Velotto, S., Parafati, L., Ariano, A., Palmeri, R., Pesce, F., Planeta, D. et. al. (2021). Use of stevia and chia seeds for the formulation of traditional and vegan artisanal ice cream. International Journal of Gastronomy and Food Science, 26, 100441. doi: https://doi.org/10.1016/j.ijgfs.2021.100441
  16. Pereira, C. T. M., Pereira, D. M., de Medeiros, A. C., Hiramatsu, E. Y., Ventura, M. B., Bolini, H. M. A. (2021). Skyr yogurt with mango pulp, fructooligosaccharide and natural sweeteners: Physical aspects and drivers of liking. LWT, 150, 112054. doi: https://doi.org/10.1016/j.lwt.2021.112054
  17. Trukhachev, V., Sycheva, O., Starodubtseva, G., Veselova, M., Putrina, A. (2011). The combined dairy and vegetative dessert with stevia extract. Agricultural Bulletin of Stavropol Region, 2, 36–39. Available at: http://www.vapk26.ru/journals/06.pdf
  18. Buchilina, A., Aryana, K. (2021). Physicochemical and microbiological characteristics of camel milk yogurt as influenced by monk fruit sweetener. Journal of Dairy Science, 104 (2), 1484–1493. doi: https://doi.org/10.3168/jds.2020-18842
  19. Mahato, D. K., Keast, R., Liem, D. G., Russell, C. G., Cicerale, S., Gamlath, S. (2021). Optimisation of natural sweeteners for sugar reduction in chocolate flavoured milk and their impact on sensory attributes. International Dairy Journal, 115, 104922. doi: https://doi.org/10.1016/j.idairyj.2020.104922
  20. Esmerino, E. A., Cruz, A. G., Pereira, E. P. R., Rodrigues, J. B., Faria, J. A. F., Bolini, H. M. A. (2013). The influence of sweeteners in probiotic Petit Suisse cheese in concentrations equivalent to that of sucrose. Journal of Dairy Science, 96 (9), 5512–5521. doi: https://doi.org/10.3168/jds.2013-6616
  21. Granato, D., Santos, J. S., Salem, R. D., Mortazavian, A. M., Rocha, R. S., Cruz, A. G. (2018). Effects of herbal extracts on quality traits of yogurts, cheeses, fermented milks, and ice creams: a technological perspective. Current Opinion in Food Science, 19, 1–7. doi: https://doi.org/10.1016/j.cofs.2017.11.013
  22. Gamboa, F., Chaves, M. (2012). Antimicrobial potential of extracts from Stevia rebaudiana leaves against bacteria of importance in dental caries. Acta Odontológica Latinoamericana, 25 (2), 171–175. Available at: https://www.researchgate.net/publication/233899208_Antimicrobial_potential_of_extracts_from_Stevia_rebaudiana_leaves_against_bacteria_of_importance_in_dental_caries/citations
  23. Milani, P. G., Formigoni, M., Dacome, A. S., Benossi, L., Costa, C. E. M. D., Costa, S. C. D. (2017). New seminal variety of Stevia rebaudiana: Obtaining fractions with high antioxidant potential of leaves. Anais Da Academia Brasileira de Ciências, 89 (3), 1841–1850. doi: https://doi.org/10.1590/0001-3765201720170174
  24. Roik, M. V., Kuznietsova, I. V. (2018). Technology of manufacture concen- trate from dried leaves of Stevia. Bulletin of Agricultural Science, 96 (4), 48–54. doi: https://doi.org/10.31073/agrovisnyk201804-08
  25. Menchik, P., Zuber, T., Zuber, A., Moraru, C. I. (2019). Short communication: Composition of coproduct streams from dairy processing: Acid whey and milk permeate. Journal of Dairy Science, 102 (5), 3978–3984. doi: https://doi.org/10.3168/jds.2018-15951
  26. Yushchenko, N., Grabova, T., Kuzmyk, U., Pasichnyi, V. (2017). Determining the technological parameters of obtaining extraction of sumac for further use in the technology of sour-milk paste. Scientific Works of National University of Food Technologies, 23 (4), 177–182. doi: https://doi.org/10.24263/2225-2924-2017-23-4-23
  27. Jia, F., Chawhuaymak, J., Riley, M. R., Zimmt, W., Ogden, K. L. (2013). Efficient extraction method to collect sugar from sweet sorghum. Journal of Biological Engineering, 7 (1). doi: https://doi.org/10.1186/1754-1611-7-1

##submission.downloads##

Опубліковано

2022-08-24

Як цитувати

Белемець, Т. О., Кузьмик, У. Г., Грищенко, Р. В., & Осьмак, Т. Г. (2022). Визначення оптимальних технологічних параметрів отримання екстракту стевії в технології кисломолочних десертів. Eastern-European Journal of Enterprise Technologies, 4(11 (118), 60–67. https://doi.org/10.15587/1729-4061.2022.263530

Номер

Розділ

Технології та обладнання харчових виробництв