Оцінка ефективності енергетичних характеристик асинхронного двигуна з використанням частотного перетворення з широтно-імпульсною модуляцією

Автор(и)

DOI:

https://doi.org/10.15587/1729-4061.2025.337918

Ключові слова:

перетворювач частоти, широтно-імпульсна модуляція, асинхронний двигун, коефіцієнт потужності, гармонійні спотворення

Анотація

Об'єктом дослідження є трифазний перетворювач частоти (ПЧ) з некерованим випрямлячем та широтно-імпульсною модуляцією (ШІМ) вихідної напруги, що використовується для частотного регулювання асинхронних двигунів (АД). Проблема, що потребує вирішення, полягає у підвищенні енергоефективності електроприводу та точності регулювання швидкості при одночасному зменшенні гармонійних спотворень напруги та струму, що особливо важливо для промислових установок, що працюють у безперервному або змінному режимі. У роботі в середовищі Mathcad розроблено математичну модель ПЧ, що включає силову схему, алгоритм генерації ШІМ та залежності для розрахунку коефіцієнта потужності, ККД та повного коефіцієнта гармонійних спотворень (КГС). Модель дозволяє виконувати параметричні дослідження впливу частоти та амплітуди вихідної напруги на енергетичні показники приводу з високим ступенем деталізації. Результати моделювання показали, що оптимізований синусоїдальний алгоритм ШІМ з упорядкованим розподілом комутацій зменшує КГС на 18–22% та збільшує коефіцієнт потужності до 0,94–0,96 завдяки більш рівномірному розподілу гармонік у спектрі та зменшенню реактивних втрат. Перевагою запропонованої моделі є здатність адаптуватися до різних режимів роботи АД та умов навантаження без зміни структури силової частини, що розширює її практичне застосування. Отримані результати можуть бути використані при проєктуванні та модернізації промислових електроприводних систем, насосних та вентиляторних агрегатів, а також в автоматизованих комплексах, де потрібне економічне, надійне та високоточне керування швидкістю. Це також дозволяє проводити перевірку чутливості та налаштування контролера для оцінки стратегій ШІМ в реальних межах

Біографії авторів

Makpal Zharkymbekova, Non-Profit Joint Stock Company "Almaty University of Power Engineering and Telecommunications named after Gumarbek Daukeyev"

Master of Physics Sciences, PhD-Student

Department of Power Supply, Electric Drives and Electrical Engineering

Marat Mustafin, Non-Profit Joint Stock Company "Almaty University of Power Engineering and Telecommunications named after Gumarbek Daukeyev"

Doctor of Technical Sciences, Professor

Department of Power Supply, Electric Drives and Electrical Engineering

Nurgul Almuratova, Non-Profit Joint Stock Company "Almaty University of Power Engineering and Telecommunications named after Gumarbek Daukeyev"

PhD, Associate Professor

Department of Power Supply, Electric Drives and Electrical Engineering

Katipa Chezhimbayeva, Non-Profit Joint Stock Company "Almaty University of Power Engineering and Telecommunications named after Gumarbek Daukeyev"

Candidate of Technical Sciences, Professor

Department of Telecommunication Engineering

Markhabat Sakitzhanov, Non-Profit Joint Stock Company "Almaty University of Power Engineering and Telecommunications named after Gumarbek Daukeyev"

Master of Technical Sciences, PhD-Student

Department of Power Supply, Electric Drives and Electrical Engineering

Yerzhan Domalatov, Sarsen Amanzholov East Kazakhstan University

Master of Economic Sciences, PhD-Candidate, Senior Lecturer

Director

Department of Academic Policy and Management of Educational Programs

Department of Economics, Management and Finance

Посилання

  1. Darimbaeva, N., Mustafin, M., Almuratova, N., Zhauyt, A. (2021). Development of a mathematical model of frequency controlled induction electric drive. Journal of Vibroengineering, 23 (8), 1833–1844. https://doi.org/10.21595/jve.2021.22051
  2. Mustafin, M., Almuratova, N. (2019). “Mathcad” for electric power students. Almaty: AUPET, 78.
  3. Postnikov, I. M. (1962). Designing of electrical machines. Kyiv, 736.
  4. Sieklucki, G., Sobieraj, S., Gromba, J., Necula, R.-E. (2023). Analysis and Approximation of THD and Torque Ripple of Induction Motor for SVPWM Control of VSI. Energies, 16 (12), 4628. https://doi.org/10.3390/en16124628
  5. Dems, M., Komęza, K., Majer, K. (2021). Core losses of the induction motor operating in a wide frequency range supplied from the inverter. International Journal of Applied Electromagnetics and Mechanics, 64, S65–S82. https://doi.org/10.3233/jae-209506
  6. Novokshenov, V. S., Sembin, D. Ye. (2000). Energosberegayushchiy asinkhronniy dvigatel' provoda nasosa [Energy-saving asynchronous motor pump wire]. Sat. «Energy and Fuel Resources of Kazakhstan», 2.
  7. Sembin, D. Ye. (2000). Optimizatsiya geometrii statora energosberegayushchego asinkhronnogo dvigatelya chastotno-reguliruyemogo privoda nasosa nefteperekachivayushchey stantsii [Optimization of the geometry of the stator of an energy-saving asynchronous motor of a variable frequency drive of a pump of an oil pumping station]. Sat. scientific papers based on the materials of the second international scientific and technical conference AIPET.
  8. Petrushyn, V., Horoshko, V., Plotkin, J., Almuratova, N., Toigozhinova, Z. (2021). Power Balance and Power Factors of Distorted Electrical Systems and Variable Speed Asynchronous Electric Drives. Electronics, 10 (14), 1676. https://doi.org/10.3390/electronics10141676
  9. Yamazaki, K., Kuramochi, S. (2012). Additional harmonic losses of induction motors by PWM inverters: Comparison between result of finite element method and IEC/TS 60034. 2012 XXth International Conference on Electrical Machines, 1552–1558. https://doi.org/10.1109/icelmach.2012.6350085
  10. Petrushin, V., Plotkin, J., Almuratova, N., Mustafin, M., Zharkymbekova, M. (2023). Discounted Costs Range Criterion Modification for Controlled Asynchronous Electric Drives. Energies, 16 (15), 5704. https://doi.org/10.3390/en16155704
Оцінка ефективності енергетичних характеристик асинхронного двигуна з використанням частотного перетворення з широтно-імпульсною модуляцією

##submission.downloads##

Опубліковано

2025-08-26

Як цитувати

Zharkymbekova, M., Mustafin, M., Almuratova, N., Chezhimbayeva, K., Sakitzhanov, M., & Domalatov, Y. (2025). Оцінка ефективності енергетичних характеристик асинхронного двигуна з використанням частотного перетворення з широтно-імпульсною модуляцією. Eastern-European Journal of Enterprise Technologies, 4(8 (136), 16–25. https://doi.org/10.15587/1729-4061.2025.337918

Номер

Розділ

Енергозберігаючі технології та обладнання